Stacja Polwica
Ostatnia stacja przed Zaniemyślem.Schemat stacyjny
Zarys historyczny Polwicy
Pierwsze zmianki o Polwicy pochodzą z 1230 roku, kiedy to należała do komesa Mikołaja Bronisza. Kilka stuleci później, na początku XIX wieku, miejscowością zarządzał ród Jaraczewskich, właścicieli Zaniemyśla. Polwica była wówczas dzierżawiona przez Berwińskich.
W 1819 w majątku urodził się wielkopolski poeta doby romantyzmu - Ryszard Berwiński. Następnie ziemie przeszły na Skórzewskich, którzy wybudowali dwór oraz zabudowania folwarczne. Z kolei pod koniec wspomnianego wieku rodzina Niegolewskich powiększyła dwór, dobudowując dodatkowy budynek. Przez wiele lat majątek był dzierżawiony przez Jasieckich. W 1908 roku majątek kupił Stefan Kęszycki.
To głównie z jego inicjatywy w 1909 roku na obrzeżach wsi wybudowano przystanek wąskotorówki wraz z ładownią. Jednocześnie byli to ostatni właściciele Polwicy. W 1939 władze okupacyjne nadały miejscowości niemiecka nazwę Schierfeld. Po wojnie majątek przekształcono w PGR, natomiast w dworku utworzono mieszkania oraz punkt biblioteczny.
Polwica to wbrew pozorom bardzo duża wieś. Droga przecinająca torowisko kolejki była jedynie szlakiem towarowym prowadzącym na teren zabudowań gospodarczych majątku. Główna droga do wsi oraz dworku prowadziła z Łękna.
Kilka słów o stacji w Polwicy
Stacja Polwica to przedostatni przystanek wąskotorówki na szlaku ze Środy do Zaniemyśla. Położona zaledwie 2 km od stacji końcowej, na południowy wschód od centrum wsi. W 1989 roku w ramach rozpoczętej modernizacji linii, na odcinku Zaniemyśl - Polwica wymieniono stare lekkie szyny na ciężkie. Wymiana była pokierowana znaczną degradacją torowiska spowodowaną intensywnym ruchem transporterowym, zwłaszcza że stare szyny nie były wymieniane praktycznie od początku funkcjonowania kolejki.
Brukowana droga zarosła bujną roślinnością, a mijankę rozebrano wraz ze wspomnianą modernizacją szlaku. Do początku lat 90-tych na stacji znajdowała się budka z blachy falistej systemu Lenz, zniszczona przez silną wichurę. W miejsce zniszczonej budki do 2014 roku stała zadaszona wiata przystankowa, rozebrana na wniosek ówczesnego Zarządu Dróg Powiatowych w Środzie. Co ciekawe, w 1989 na stacji zamontowano nowoczesną latarnię osiedlową, która nigdy nie miała okazji zaświecić.
Peron to typowa konstrukcja ziemna, którego krawędzią są betonowe krawężniki. Zarys dawnej mijanki zachował się w podłożu do dzisiaj. W 2018 roku, po wielu latach wykonano kompleksowy remont torowiska na odcinku blisko 500 metrów pomiędzy Polwicą a przejazdem w Polwicy-Huby.
Zapomniana stacja Dobroczyn
Szlak kolejki ze Środy do Zaniemyśla skrywa wiele ciekawych historii i tajemnic. Jedną z nich jest stacja Dobroczyn. Dobroczyn to malutka wieś położona pomiędzy Śniciskami i Polwicą, którą tworzy zaledwie kilka gospodarstw. Z racji swojej niewielkiej powierzchni stanowi przysiółek Polwicy - oznacza to, że jest administracyjnie od niej zależna.
Już od czasów międzywojennych na kilometrze 11 szlaku pociągi osobowe zatrzymywały się na żądanie. W 1952 roku w ramach prowadzonych prac nad zmianą rozstawu torów z 1000 na 750 mm, oprócz przystanku w Annopolu utworzono również przystanek osobowy w Dobroczynie.
Jak to często bywa stacyjka nie cieszyła się dużą popularnością, a co za tym idzie planowe postoje pociągów były nieekonomiczne. W konsekwencji od lata 1955 roku znika z rozkładów jazdy, stając się znów miejscem zatrzymania na żądanie. Mimo upływu wielu lat do dzisiaj można dostrzec zarys ulokowania przystanku Dobroczyn.
